ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΕΠΟΥΛΗΣ " ΚΕΙΜΕΝΑ" (Επιστολές, Άρθρα Ομιλίες)

                                                                ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ως Δήμος Κρανιδίου, προχωρήσαμε σε αυτήν την έκδοση για να εκ­πληρώσουμε ένα διπλό χρέος. Πρώτα να αποτίσουμε φόρο τιμής στον εξέχοντα συμπατριώτη μας ικανοποιώντας τη δική του πρόθεση να κα­ταγράψει τα γεγονότα που έζησε. Έπειτα να καλύψουμε, στο μέτρο του δυνατού, το κενό που υπάρχει στη γνώση της ιστορίας του τόπου μας.

Τα γραπτά του Ρέπουλη, σκορπισμένα στις εφημερίδες και τα πρα­κτικά της Βουλής, δεν συγκεντρώθηκαν ποτέ συστηματικά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να στερήσει από εμάς τους νεότερους, πολύτιμες μαρ­τυρίες για τα γεγονότα που αναδεικνύουν μέσα από τα συγκεκριμένα κείμενα το πολιτικό και πνευματικό κλίμα της εποχής του.

Οι επιστολές που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό γράφτηκαν στη Γαλλία, όπου έζησε αυτοεξόριστος, μετά την ήττα της Βενιζελικής πα­ράταξης, στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920. Στάλθηκαν σε φίλο ιδιώτη από το Νοέμβριο του 1920 έως τον Οκτώβριο του 1922. Δημο­σιεύθηκαν για πρώτη φορά σε συνέχειες στο «Ελεύθερο Βήμα» το 1935.

Κατά τη δημοσίευσή τους χωρίστηκαν από την εφημερίδα σε τρεις ενότητες. Η πρώτη, με τίτλο  "Επλανήθημεν" περιγράφει τα γεγονότα μετά από τη συντριπτική εκλογική ήττα αναζητώντας τις αιτίες που τα προκάλεσαν. Παράλληλα, εκθέτει τις δραματικές φάσεις του έργου που είχε έως τότε επιτελεστεί. Το συναισθηματικό φορτίο είναι βαρύ, η πί­κρα ξεχειλίζει, ενώ συγκλονίζει τον Ρέπουλη η αγωνία για την τύχη της Ελλάδας. Ο θαυμασμός του, η εκτίμηση, αλλά και η πλήρης αποδοχή των πολιτικών σκέψεων και πράξεων του Ελευθερίου Βενιζέλου σ' όλο το έργο του συγγραφέα είναι καταφανής. Η δεύτερη ενότητα, με τίτλο «Ολοκαυτώματα», απηχεί το δράμα της Μικρασιατικής καταστροφής. Εδώ υπογραμίζονται οι ευθύνες των αρμοδίων (ο ρόλος του στέμματος στην πολιτική κ.ά.), σκιαγραφείται η ψυχοσύνθεση της ελληνικής φυ­λής, ενώ η συμφορά προβάλλει ανάγλυφη, δίχως πραγματικά ν' αφήνει «αδάκρυτο μάτι». Η τρίτη ενότητα, με τίτλο «Από όσα είδα», θα λέ­γαμε ότι είναι εντελώς διαφορετική. Απεικονίζει τις εντυπώσεις του πο­λιτικού, αλλά και του σκεπτόμενου Έλληνα, από τον τόπο της εξορίας

του. Με ύφος ιδιαίτερα γλαφυρό, ο συγγραφέας παρατηρεί, φιλοσοφεί και συγκρίνει με σκοπό να μεταλαμπαδεύσει στον αναγνώστη το σύγ­χρονο πνεύμα του Ευρωπαϊκού πολιτισμού και να καυτηριάσει τα κα­κώς κείμενα στο γενέθλιο τόπο του.

Μετά τις επιστολές, οι οποίες αποτελούν και το κυρίως σώμα του βι­βλίου, ακολουθεί Α' και Β' Επίμετρο. Στο πρώτο παραθέτουμε δύο άρ­θρα του Εμμανουήλ Ρέπουλη, «Το Κρητικό τουφέκι» και το «Όλυμπος - Καύκασος», που γράφτηκαν το 1916 και δημοσιεύτηκαν για πρώτη φο­ρά στήν «Εστία». Επίσης μια αγόρευση του ίδιου που έγινε κατά την ιστο­ρική συνεδρίαση της Βουλής, στις 12 Αυγούστου 1917, για το πολιτικό ζή­τημα· καθώς και το κείμενο της διαθήκης του. Στο Β' Επίμετρο συμπερι­λαμβάνονται τρία άρθρα του δημοσιογράφου Κώστα Αθάνατου για τον εκλιπόντα και «εις χαρακτηρισμός του» από τον Πλάτωνα Ροδοκανάκη.

Ο Εμμανουήλ Ρέπουλης, εξέχων πολιτικός και δημοσιογράφος, στενός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου, τίμησε με την παρουσία του το Ελληνικό Κοινοβούλιο και πρωταγωνίστησε στα δραματικά γε­γονότα που συνέβησαν στη χώρα μας κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα. Έζησε όλη την ένταση, πέθανε νέος, παραπονεμένος μα αξιο­πρεπής, σφραγισμένος από το βάρος της τραγικής εποχής του.

Θεωρούμε ότι μέσα από τις σελίδες αυτές αναδεικνύονται με καθα­ρότητα οι αρετές τόσο του πολιτικού άνδρα, όσο και του πνευματικού ανθρώπου: οξύνοια, εντιμότητα, ρεαλισμός, φιλοσοφική διάθεση, λυρι­σμός, πάθος...

Ο Ρέπουλης, άριστος χειριστής του λόγου, δε ρητορεύει απλά για να γοητεύσει αλλά για να μεταγγίσει ένα κομμάτι της ψυχής του, να αφυ­πνίσει και να παιδαγωγήσει. Προβλήματα πολιτικής δεοντολογίας και ηθικής τάξης, που όχι μόνο στα χρόνια του στάθηκαν κρίσιμα, αλλά ακόμη και σήμερα ανακύπτουν βασανιστικά για την ανθρωπότητα, πι­στεύουμε ότι σημασιοδοτούν την αξία αυτού του βιβλίου, κάνοντάς το επίκαιρο και διαχρονικό.

Υπάρχουν συναρτήσεις γεγονότων που πολύ συχνά επαναλαμβάνο­νται με μικρές στην επιφάνειά τους παραλλαγές. Μερικές τέτοιες συ­ναρτήσεις της δικής μας εποχής συναντούμε σε μια καθαρότατη μορφή στην ιστορία των αρχών του αιώνα. Ο κάθε στοχαστικός αναγνώστης κρίνει και συγκρίνει πρόσωπα, ήθη και πολιτικές συμπεριφορές. Ο λό­γος, λοιπόν, και το ήθος του Ρέπουλη αποτελούν κριτήρια για τον πα­ντοτινό άνθρωπο και βασικός μας στόχος, εκδίδοντας αυτό το βιβλίο, είναι να τα προσφέρουμε ως αντίδωρο.

Κλείνοντας αυτό το σύντομο σημείωμα θα θέλαμε να ευχαριστή­σουμε ιδιαίτερα τον κ. Γεώργιο Αρανίτη, ο οποίος ευγενικά μας παρα­χώρησε τα κιτρινισμένα φύλλα των εφημερίδων με τις δημοσιευμένες επιστολές, την κ. Μαρία Λιώση για τη βοήθεια της στη συγκέντρωση περισσότερων στοιχείων, την κ. Νίχλου, εκπρόσωπο του ιδρύματος «Ελευθέριος Βενιζέλος - Λέσχη Φιλελευθέρων» για τη γενναιόδωρη συ­νεργασία της και τη βιβλιοθήκη της Παλαιάς Βουλής για τις διευκο­λύνσεις που μας παρείχε. Επίσης τις θερμές μας ευχαριστίες στην κ. Λενέτα Στράνη, συγγραφέα, για την έρευνα και συγκέντρωση υλικού, την επιμέλεια και τη γενικότερη αισθητική φροντίδα της έκδοσης.

Κρανίδι 2000                                     Δημήτρης Καμιζης

                                                                
                                                                 Δήμαρχος 

  

  

Από την παρουσίαση του βιβλίου στους Δημότες του Δήμου 

Κρανιδίου που έγινε στην πλατεία "ΗΡΩΩΝ"